Wrocław dn. 10.10.2024 r.
W związku z pojawiającymi się wątpliwościami w zakresie przygotowania do sakramentów i uczestnictwem w szkolnych lekcjach religii, a także licznymi decyzjami o nieuczęszczaniu na lekcje religii, przypominam, że uczestnictwo w lekcjach religii jest integralną częścią przygotowania do przyjęcia sakramentów pierwszej spowiedzi (pokuty i pojednania), pierwszej Komunii Świętej i bierzmowania. Jest ono zatem wymagane, a w przypadku gdy przygotowujący się do tych sakramentów nie ma możliwości uczestniczenia w szkolnej katechezie (np. z powodu zgłoszenia się zbyt małej grupy osób w szkole) to na parafii spoczywa obowiązek zapewnienia takiej osobie nauczania katechetycznego przy parafii. Niedopuszczalną jest praktyka przyzwalania na przystąpienie do ww. sakramentów osób nieuczestniczących w nauczaniu szkolnym religii (bądź w nauczaniu przy parafii).
Sposób przygotowania do sakramentów regulują „Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące przygotowania dzieci do przyjęcia i przeżywania sakramentu pokuty i pojednania oraz Pierwszej Komunii Świętej” z roku 2020:
„Przygotowanie oraz przeżywanie pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej obejmuje następujące etapy:
a) przygotowanie dalsze, które rozpoczyna się w okresie wczesnego dzieciństwa i polega na wychowaniu religijnym w rodzinie, regularnym uczestniczeniu w niedzielnej i świątecznej Mszy świętej, a następnie na uczęszczaniu na lekcje religii (katechezę) w szkole;
b) przygotowanie bliższe polegające na udziale dziecka w nauczaniu religii (katechezie szkolnej) oraz w katechezie parafialnej przewidzianej na I i II klasę szkoły podstawowej, stanowiącej wprowadzenie do katechezy sakramentalnej;
c) przygotowanie bezpośrednie dokonuje się w klasie III i polega w dalszym ciągu na udziale w nauczaniu religii (katechezie szkolnej) oraz w parafialnej katechezie sakramentalnej. Przygotowanie to powinno mieć przede wszystkim charakter duchowy zmierzający do zdobycia osobistego doświadczenia religijnego i włączenia się we wspólnotę wierzących. Istotą tego przygotowania jest pogłębienie wiary w realną obecność Jezusa w Komunii Świętej i wzbudzenie pragnienia jej przyjmowania.”;
oraz „Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania” z roku 2017:
„Przygotowanie do bierzmowania składa się z trzech etapów: przygotowania dalszego, bliższego i bezpośredniego.
a) Przygotowanie dalsze dokonuje się od wczesnego dzieciństwa w rodzinie, następnie poprzez udział w lekcjach religii (katechezie) w szkole a także w katechezie parafialnej przygotowującej do sakramentów pokuty i pojednania oraz Eucharystii.
b) Ważnym etapem przygotowania bliższego jest udział w nauczaniu religii (katechezie szkolnej) oraz w katechezie parafialnej. Kandydat do bierzmowania powinien zatem regularnie uczęszczać na lekcje religii w szkole lub w innym środowisku, w którym pobiera naukę, a także uczestniczyć w życiu Kościoła przez udział niedzielnej i świątecznej Mszy św. oraz w nabożeństwach. Duszpasterz odpowiedzialny za przygotowanie bezpośrednie powinien mieć przekonanie, że każdy kandydat spełnia te warunki. W sytuacjach wątpliwych należy uzyskać stosowną opinię od nauczyciela religii.
c) Przygotowanie bezpośrednie dokonuje się w dalszym ciągu poprzez udział w katechezie szkolnej i parafialnej poprzedzającej przyjęcie bierzmowania. Ten ostatni etap przygotowania bliższego powinien mieć jednak przede wszystkim charakter duchowy i polegać na udziale kandydata w systematycznych spotkaniach formacyjnych w parafii, celebracjach liturgicznych, a także rekolekcjach lub dniach skupienia. Optymalnym czasem trwania przygotowania bliższego i bezpośredniego do bierzmowania są trzy lata (VI-VII-VIII klasa).
d) Przyjęcie sakramentu bierzmowania dokonuje się najwcześniej na zakończenie klasy VIII, jako ważne dopełnienie edukacji na etapie szkoły podstawowej.”
Oba dokumenty dostępne są w całości we „Wrocławskich Wiadomościach Kościelnych”: nr 1/2017, s. 70-78; nr 2/2020, s. 378-389.
ks. dr Mariusz Szypa
Dyrektor Wydziału Katechetycznego
Kurii Metropolitalnej Wrocławskiej